Glarisegg Özel Gereksinimli Çocuklar Okulu Projesi

• Tip: Eğitim Yapıları

• İşveren: Schulstiftung Glarisegg (Yarışma Projesi)

• Toplam Alan: 5.153 m²

• Konum: Glarisegg, Steckborn / İsviçre

• Proje Ekibi: Burak Haznedar, Orkun Kasap, M. Ebru Erdönmez, F. Türköz Haznedar, S. İlkay Kaya, C. Mustafa Çetindaş

Kentsel Tasarım ve Yerleşim Kararları

Proje çalışması kapsamında okul ana binası, Lönneberga binası ve atölye yapıları bütünüyle korunmuş, çok amaçlı salon ve depo yapıları kaldırılmış, göl kıyısı eğitim alanları, ekonomi yapısı ve idari bina ise kısmen korunarak yeniden işlevlendirilmiştir. 

Ana işlevlerin yer aldığı kullanım alanları grubu ise idari binayı kullanarak, ekonomi yapısını içerecek şekilde dinamik iç mekanlar üzerinden atölyeler yönüne doğru yönelmektedir. Böylece hem bütüncül, hem de çok farklı kullanım nişleri çıkartabilen sürekli bir alan elde edilerek alan merkezinde yer alan avlu ile direkt ilişkilendirilmesi sağlanabilecektir. Alan merkezinde öğrencilerin kullanacağı bu avluda yer alan sertzemin etrafında açık, yarı-açık ve kısmen saklı olan kovuklar planlanmıştır. Rheinsee gölüne erişim ise göl kıyısı yapısının yan tarafındaki iskele ve kıyı boyunca yer verilen dinlenme alanları üzerinden sağlanacaktır. 

Ana kullanım alanlarının batısında yer alan yeşil alanlar ise öğrencilerin serbest kullanım alanlarını ve hobi bahçelerini içerecek şekilde düzenlenmiştir. Alana güney yönündeki yoldan erişim, otopark alanları ve servis kullanımı için ayrılan kısım aynı şekilde korunmuş, göl kıyısı yapısı yanına 4 araçlık otopark eklenmiştir. 

Yapısal Kullanım Kurgusu ve Tasarım Kararları

Öğrencilerin yoğun olarak kullanacağı yapılar birbiri ile ilişkili şekilde, hem korunan okul ana binası, Lönneberga binası ve atölye yapıları, hem de yeniden ilişkilendirilen göl kıyısı eğitim yapısı ile oluşturulan avlu üzerinden direkt ilişkili olacak şekilde kurgulanmıştır. Avlu üzerinden ana yapı grubuna net bir ana giriş tanımlanmamış, çeşitli farklı yerlerde yer verilen daha samimi girişler ile avlu ile ana yapı grubu arasında mekânsal sızmalar örgütlenmiştir. Bu sızma alanları üzerinde iç mekanda ve yapı cephesinde yer alan nişler, hem yarı-açık kullanımı, hem bireysel, veya küçük gruplar halinde etkinlik ve dinlenme faaliyetlerini, hem de kafa dinlemeyi mümkün kılacak küçük mekanlar olarak değerlendirilmiştir. 

Ana yapı grubunun omurgası farklı mekânsal kullanımlara olanak sağlayacak bir sürekli mekan olarak ele alınmıştır. Bu omurganın oluşumunda ana yaklaşım bir iç mekan peyzajı oluşturmak üzerinedir. Sınıflar, servis mekanları, mutfak, idari bölümler bu sürekli mekan üzerinde bir kentsel sistematik bakışıyla kurgulanır gibi, bu iç mekan peyzajı tamamlayıcıları olarak onu besleyecek ve yine bu alandan beslenecek şekilde tasarlanmıştır. Elde edilmeye çalışılan farklı kat yükseklikleri, yapısal boşluklar, galeri boşlukları ve her an farklı perspektifler verebilmek üzere çeşitli yükseklik ve boşluklar ile ifadelenen cephe hareketleri de bu dinamik kurgunun bir parçası olmak üzere değerlendirilmiştir. İç mekan peyzajı ana kentsel kurgu ile de ilişki içerisinde, özellikle nişler ve dinlenme alanlarının kurgusu açısından bir bütünlük taşıyacak şekilde ele alınmıştır. Yanı sıra, teneffüs alanlarının konumu da yine bu iç mekan peyzajı için tamamlayıcı nitelikte, Rheinsee manzarasına ve avluya hakim, açık, yarı-açık ve serbest kullanım alanları ile direkt ilişkiye sahip olacak bir yerdedir.

Yapının ala kurgusuna dahil edilen idari yapı tek katlı, yüksek tavanlı kullanılacak şekilde revize edilmiş, tüm kullanım alanlarına hakim bir konumda yer alması sebebiyle genel olarak öğretmenlerin kullanımına ayrılmış, harici girişi ve arka terası da olacak şekilde, yapı cephesine de kısmen müdahale edilerek kurgulanmıştır. Yine ana yapı grubu içerisine dahil edilmiş olan ekonomi yapısının bir bölümü depo işlevine devam edecek şekilde, bir bölümü de yapı omurgası içinde mutfak olarak kullanılmıştır. Mevcut yapılar ile yeni kullanım alanlarının ilişkisi daha şeffaf ve çevresel ilişkiyi kesmeyecek ara mekanlar üzerinden kurulmuştur. Mevcut yapıların bu ara mekanlar üzerinden tüm alanların yalıtım ve teknik gereksinimleri tamamlanarak ana yapı sistematiği içerisinde ele alınması hep tarihsel bir bütünlük sağlayacak, hem de geçiş mekanlarında oluşan nişler ile birlikte kapalı mekanda da kullanım alanlarını çeşitlendirecektir. Yeni yapı alanlarının bu yapılar ile ilişkileri ve oluşan arakesitler üzerinden çevre alanlara yönelik sızmaların gerçekleştiği bölümler de oluşmaktadır. Yarışma alanının batısında kalan serbest kullanım alanlarına, güney bölümünde kalan kullanım alanlarına ve kuzeydeki atölyelere geçişler / sızmalar bu kesişimlerin oluşturduğu ara kesitler üzerindendir.

Ana yapı grubunun üst katına erişim de yine bu ana omurga üzerinden iç mekan peyzajının bir parçası olarak organize edilmiştir. Yapının üst katında yer alan işlevlerin teras üzerinden hem göl hem de kara manzarası ile ilişkileri sağlanmış, üst kat terası üzerinde de çeşitli nişler ve dinlenme adacıkları geliştirilmiştir. Yeşil alanın da kısmen entegre edildiği bu kullanım aynı zamanda üst katta yer alan eğitim alanlarının açık ve yarı-açık kullanım alanlarına direkt erişimini sağlamaktadır.

Alanın kuzeyinde yer alan Rheinsee gölüne görsel ve kullanım alanlarının açılımını sağlamak üzere göl kıyısı yapısının iskele tarafında yer alan tek katlı ve sonradan eklenmiş bölüm kaldırılarak okul avlusunun Rheinsee ile mekânsal ve görsel bağlantısı kurulmuş, yeni planlanan çok amaçlı salon göl kıyısı yapısının kat yüksekliğini de kullanarak iç kısmına yerleştirilmiştir. Bu kullanıma ait servis alanları ise hem araçlı girişe ve otopark alanlarına yakın olacak şekilde, hem de yapının ilk halinden kalan kısmını korumak suretiyle mevcut cephede değişiklik yapılmadan iç mekan düzenlemeleri ile ele alınmıştır. 

Teknik Alanlar ve Servis Alanları

Yapının teknik kullanım alanlarına kısmi bodrum katında yer verilmiştir. Diğer servis mekanları ise yapının zemin katında, servis yolları ile direkt bağlantılı şekilde ele alınmıştır. Yapının yaygın kullanımı ve organizasyon şeması düşünülerek depo ve servis hacimleri de tek bir alanla sınırlanmamış, kolaylıkla erişilebilecek ve kullanımına dair bir engel çıkarmayacak şekilde iç mekan landschaftının besleyicisi olarak bu kullanımlara yapı omurga kurgusunda yer verilmiştir.  

Eğitim Alanlarının Organizasyonu

Proje kapsamında eğitim alanları üç ana bölümde yoğunlaşmış almakla birlikte tüm fiziksel açık, yarı-açık ve kapalı mekanlar ve mekan kurgusu eğitim ve öğretimin parçası olacak şekilde bütüncül olarak ele alınmıştır. Eğitim alanlarının hem öğretmenlerin kullandığı alanlar ile, hem de mevcut yapılarda korunan ana bina, Lönneberga binası ve atölyelerde bulunan mekanlar ile ilişkileri öncelikli olarak yaklaşıma dahil edilmiştir.

Verilecek eğitimlerin yanı sıra öğrenciler mekânsal çeşitliliğe sahip yapı kurgusu sayesinde bireysel becerilerine de yoğunlaşabilecekleri alanlar bulup sosyal, kültürel ve fiziksel gelişimlerini en iyi şekilde tamamlayabileceklerdir. Belli alanlarda kendi mekan gruplarını oluşturan eğitim alanları, iç mekan landschaftı ve yapı omurgasını en iyi kullanacak şekilde açık, yarı-açık ve kapalı mekan sistemlerini mekânsal sistematiğe dahil ederek, farklı yaş gruplarına eğitim verilecek üç sınıfı, bu sınıflarla bağlantılı kullanım ve servis alanları öğrencilerin kolaylıkla erişebileceği şekilde tasarlanmıştır. Öğrencilerin eğitimi sınıflar ile sınırlandırılmamış, hem sınıflarının içerisinde, hem de dışında kolay erişilebilecek farklılaşan mekânsal alternatifler, nişler, farklı kotlardaki çalışma, üretme ve eğitim alanları ile eğitim alanlarının çeşitlendirilmesi ve öğrencilerin sıkılmadan, gerekirse sık sık farklı alanları kullanarak eğitimlerini sürdürebilmeleri hedeflenmiştir. Yapıların cephe tasarımı da bu çeşitlilik üzerinden ele alınmış, her an farklı perspektiflerle farklı çevresel odaklara yönlenebilecek şekilde birbirinden farklı yükseklik ve kotlarda yaratılan cephe boşlukları ile yapı cephesinin de çeşitlilik üzerinden eğitim alanının önemli bir parçası olması sağlanmıştır. 

Proje kapsamında tüm sınıfların ve eğitim alanlarının açık kullanım alanlarına direkt erişimi sağlanmıştır. Temel ve orta seviye sınıflar zemin katta konumlandırılarak avlu ile direkt ilişkili şekilde ihtiyaca göre bölünebilecek 2x100 m² sınıflara yer verilmiştir. Üst seviye sınıf ise hem teras alanlarına hem de avluya direkt erişime sahip şekilde üst katta yer almaktadır. Geleneksel sınıf yapılanmasından farklı olarak çeşitli nişler ve yapısal geçişler barındıran bu alanlarda kat yüksekliklerinde de farklılıklar oluşturularak standart bir kapalı alandan ziyade öğrenci için çeşitlilikler sunan, yatay ve düşey kurgusunda alternatifler ile geliştirilebilecek saklı mekânsal olanaklar içeren eğitim alanları oluşturulmuştur. Tüm rehberlik bölümleri de sınıflarla bağlantılı olarak en yakın mesafelerinde konumlanmıştır. Eğitim alanlarının atölyeler ile bağlantısının kurulduğu güzergah üzerinde yer alan teneffüs alanları ise Rheinsee ve avludan rahatlıkla erişilebilir bir ara mekan olacak şekilde iç mekan peyzajının ve yapı ana omurgasının tamamlayıcısı olarak tasarlanmıştır. 

Yine eğitim alanlarının önemli bir parçası olan çok amaçlı salon işlevleri göl kıyısı yapısı içerisinde avlu üzerinden tüm açık, yarı-açık ve kapalı mekanlardan rahatlıkla erişilebilir şekilde kurgulanmıştır. Eğitim alanlarının bütüncül şekilde, sahip olduğu farklı mekânsal kurgu üzerinden mevcut yapılar ve koruma altındaki yapılar ile birlikte ele alınmış olması bu alanların kültürel değerleri ve sürdürülebilir kullanımlarına yönelik bilincin geliştirilmesini de sağlayacaktır.

Peyzaj Tasarımı Kararları

Proje alanı Rheinsee gölü kıyısında özel bir mikro-klimaya sahip, tüm mevsimlerin doğanın renkleriyle süslendiği bir coğrafyada yer almaktadır. Yakın çevrede tarım, hayvancılık gibi faaliyetlerin de gerçekleştirildiği doğal peyzajı ve buna eklenen kırsal peyzaj özellikleriyle de dikkat çekmektedir.

Proje kapsamında peyzaj tasarım yaklaşımımız doğal ve kültürel peyzajın bir parçası olan bu alanın dokusunu mümkün olduğunca korumak yönünde olmuştur. Herhangi bir masif etki katmadan alanın kendi bitki örtüsünü ve topoğrafyasını koruyarak alanın fonksiyonel kullanımını çeşitlendirmek dışında mevcut haliyle korunması başlıca prensip olmuştur.

Otopark alanı, iskele ve bunun gibi açık alan unsurları bulundukları yerlerde yenilenerek kullanışlı hale getirilerek aynı işlevlerle kullanılmış bu yaklaşımla alana yeni bir sert yüzey eklenmemesi hedeflenmiştir. Servis ve bakım amacı ile birkaç patika ve bir miktar parklanma alanı dışında yapısal bir unsur önerilmemiştir. Göl kenarında bir set oluşturan küçük duvarın yenilenmesi önerilmiş, bu sayede göl kenarı seyir alanına dönüştürülerek kullanıcıların kendi vakit geçirebilecekleri bir unsur olarak düşünülmüştür.

Alanın batısında kalan bölge ise açık hava etkinlik alanı olarak düşünülmüş; herhangi bir yapısal unsur barındırmayan bir yeşil alan olarak bırakılmıştır. Bu alanda çeşitli spor etkinliklerinin yanı sıra açık hava kutlamaları, oyun, gösteri ve yarışmalar gibi faaliyetler de gerçekleştirilebilir. Gelişim sürecinde ileride ihtiyaç duyulabilecek yapı veya benzeri unsurlar için de bir rezerv alan oluşturmaktadır.

Alanın güneyinden geçen yollar ve özellikle demiryolu, dikkat dağıtıcı bir gürültü ve görüntü kirliliği yaratabilir düşüncesiyle bu bölümde bölge iklimine uygun (olabildiğince yerel türlerden seçilmiş) bitki ve ağaç grupları yerleştirilerek bir ses bariyeri ve görüntü engeli oluşturulması hedeflenmiştir. Bu bölümdeki açık alanlar ise hobi bahçeleri olarak kullanılabilir. Örneğin permakültür, kümes hayvanları, arıcılık gibi tarımsal eğitim ve etkinlikler için uygun bir alan olarak tercih edilmiştir.

Alanda önerilen peyzajın herhangi bir altyapı ihtiyacı yoktur. Mevcut doğal halinin korunması başlıca bir prensip olduğu için oldukça sürdürülebilirdir. 

Projeye Ait Görseller 

Copyright © Tüm Hakları Saklıdır.

TEB Mimarlık’ın yazılı izni olmadan ilgili içeriğin tümü veya bir kısmı işlenemez, kopyalanamaz, iletilemez, yayılamaz, dağıtılamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz, kullanılamaz.