Gelibolu Milli Parkı Kabatepe Tanıtım Merkezi Yarışma Projesi (2. Mansiyon Ödülü)

Tip: Kültür Yapısı
İşveren: Orman ve Su İşleri Bakanlığı (Yarışma Projesi)
Yapı Toplam Alanı: 3.273 m²
Konum: Çanakkale / Türkiye
Proje Ekibi: M. Ebru Erdönmez, Togan Tong, Burak Haznedar

Kabatepe Tanıtım Merkezi yapısı, 3272,80 m² toplam alanı ile proje alanının eğimli topografyasını kullanarak mevcut Anıt’ın yanında, bu anıtı öne çıkartacak ve anıtın yerleşimine uygun şekilde tasarlanan bir yapı özelliğindedir.

Tasarımda yerleşim kararlarında Anıt’ın vaziyet plan kararları esas alınmış, tasarımının Anıt’ın görünülürlüğünü engellemeyecek, ziyaretçilerin tören alanına ve mevcut anıta erişebilirliğini engellemeyerek bu alanlara yönlendirecek biçimde kurgulanmasına dikkat edilmiş, vaziyet planındaki yönelimin Kabatepe Tanıtım ve Simülasyon Merkezi’ne, Anıt’a ve Tören Alanı’na doğru sağlanması amaçlanmıştır.

Konsept yaklaşımı olarak ‘negatif mekân’ olarak da nitelendirebilecek, zemin kullanım kotunun altında tasarlanan genel tanıtım merkezi kurgusunda ziyaretçilerin yaklaşık olarak siper alt kotuna indirilerek oluşturulan ana girişten yerin yarılması ile oluşmuş görüntüsü veren bir yer çatlağının içerisinden ana mekâna alınması amaçlanmıştır. Tasarımda topografyadaki mevcut eğim kullanılarak bu kotlara rahatlıkla yerleşim sağlanmıştır.

Tasarlanan Kabatepe Tanıtım Merkezi yapısı içerisinde; kara ve deniz muharebelerinin farklı tekniklerle etkili bir şekilde kolaylıkla anlatılabileceği, farklı kotlarda ve büyüklüklerde daimi ve geçici sergi alanları, simülasyon merkezleri [cave, cube ve dome sistemleri, hologram teknolojileri], siper alanları seyir platformu, işitsel ve görsel audio-vision salonu, kafeterya, restorasyon atölyeleri, dijital kitaplık, ofisler, depolar, teknik hacimler ve servis birimlerini (danışma, vestiyer, bilet, satış, güvenlik, tuvaletler, vb.) barındırmaktadır.

Kabatepe Tanıtım Merkezi yapısı dış bölümünde, Tören Alanı’na giden güzergâh üzerinde yer alan panoramik seyir alanı ise; Yarbay Mustafa Kemal’in de kumandanlık vasıflarıyla ön plana çıkışına sahne olan olayların gerçekleştiği, başta Arıburnu olmak üzere, Anzak ve diğer koyların panoramik olarak rahatlıkla izlenebildiği, bu koylarda gerçekleşen çıkarmalar ve sonrasında yaşanan çarpışmaların bilgilerinin aktarıldığı bir alandır. Panoramik Seyir Alanları, Tören Alanı’nda yer alan Anıt ve çevresi ile de ilişkilendirilerek, bu alanlarda yapılan anlatımların etkililiği artırılabilecektir.

Tanıtım Merkezi’nde yer alan sergi alanlarının oluşturulan senaryo dâhilinde gezilmesinin sağlanarak mekânların buna göre tasarlanması ve farklı tekniklerin kullanıldığı simülasyon alanlarının da bu sergi güzergâhı içerisinde belli alanlarda yer alması amaçlanmıştır. Tanıtım Merkezi kullanımındaki serbest hacimler ise geçici sergi uygulamaları yapılabilecek ve farklı kotlardan görünürlülüklerinin sağlanmasıyla (ana giriş ve rampa kotları ile alt kot sergi mekânı ilişkisi, vb.) algılanabilecek şekilde tasarlanmıştır. Senaryo gereğince savaş simülasyonlarının yapıldığı mekânlar malzeme olarak da bu kurguyu bütünleştirecek biçimde brüt beton olarak düşünülmüştür. Bu malzeme ile savaşın soğuk yüzünün ziyaretçilere yansıtılması ve mekânsal olarak hissettirilmesi amaçlanmıştır.

Yaşanan acıların, sıkıntıların, yoklukların, savaşın ve savaş dönemlerinin tüm zorluklarının simülasyonları yapılarak yansıtılacağı senaryoda sergi ve simülasyon alanlarının sonrasında yer alan ve üst kısımdan doğal çevrenin kısmi görünümü ve günışığının yapı içerisine sert bir şekilde girdiği oldukça depresif bir mekân olan ve dar bir boşluk şekilde tasarlanan siper alanları seyir platformu çıkışı, ziyaretçilere siper alanları seyir platformu vasıtasıyla mevcut doğal çevre içerisinde siperlerin yer aldığı alanların gösterilmesi ile Tanıtım Merkezi yapısı içerisinde yer alan sergi güzergâhı etkili bir şekilde sonlanmakta ve senaryo doğrultusunda yapılan tüm anlatımların pekiştirilebilmesi sağlanmaktadır. Tüm yokluklara rağmen elde edilen başarılarla Türk halkı için önemli bir zaferin, bu umut ışığının, bir tünelin ucundaki ışık olarak sembolize edilmesi ve mekân algısının ziyaretçiler tarafından yoğun bir biçimde hissedilmesi senaryonun bir parçası olarak düşünülmüştür. Bu sıkışık tünelin ucundaki ışık ziyaretçileri doğrudan yer üstüne çıkartmakta ve ziyaretçileri gerçek hayattaki yaşanmışlıklara yönlendirmektedir. Bu merdiven tünelinin ucunda yer alan açık platformdan bütün bu duygu yoğunluğu ile savaşın geçtiği gerçek mekânlarla ve siperlerle görsel bir ilişki sağlanmaktadır.

Kabatepe Tanıtım Merkezi’nde Zemin Kat Sergi Alanları [Başlangıç] bölümünde Savaşı Hazırlayan Koşullar, Zemin Kat Sergi Alanları [Rampa] bölümünde Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girişi ve Çanakkale’nin Önemi anlatımları yapılmaktadır. 1. Bodrum Kat’ta B1 Kat Sergi Alanları [Dome Girişi] ve [Audio-Vision girişi]’nde Çanakkale Deniz Muharebeleri - 1.Saldırı, 2.Saldırı, 3.Saldırı, B1 Kat Sergi ve Simülasyon Alanları [Dome]’da 18 Mart 1915 Büyük Deniz Taarruzu anlatım ve gösterimlerine yer verilmiştir. 2. Bodrum Kat’ta ise B2 Kat Sergi Alanları’nda Çanakkale Kara Muharebeleri, B2 Kat Simülasyon Alanları’ndan [Cave+Cube 1]’de Kumkale, Seddülbahir Çıkarmaları, [Cave+Cube 2]’de Arıburnu Çıkarması ve Yarbay Mustafa Kemal’in Kumandanlık Vasıfları ile Ön Plana Çıkışı ve [Cave+Cube 3]’de Türk ve Karşı Taarruzlar ile Anafartalar Çıkarması anlatım ve gösterimleri yer almaktadır. Yine B2 Kat Sergi Alanları’ndan -5.50 kotunda yer alan sergi alanlarında ise Kara Muharebeleri sonrasındaki ‘Büyük Zafer, Hüsran ve Çekiliş’ bölümüne yer verilmiştir.

Projeye Ait Görseller

TEB Mimarlık’ın yazılı izni olmadan ilgili içeriğin tümü veya bir kısmı işlenemez, kopyalanamaz, iletilemez, yayılamaz, dağıtılamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz, kullanılamaz.